Một yếu tố có tác động lớn trong ngắn hạn và trung hạn đối với doanh nghiệp (DN) và người tiêu dùng là chỉ số giá tiêu dùng (CPI), với ảnh hưởng đến các chi phí đầu vào, đầu ra của DN, sức mua thực tế của đồng lương và chất lượng cuộc sống của người lao động (NLĐ), đặc biệt là nhóm ở các ngạch lương thấp. CPI cũng ảnh hưởng lớn đến lãi suất cho vay, khả năng huy động vốn và trả lãi của doanh nghiệp, do vậy tuy chỉ là một chỉ số song CPI có thể tác động tích cực hoặc tiêu cực đến sự phát triển kinh tế.
Sau 3 tháng CPI tăng hơn 2%, vậy nếu tính một cách “tỷ lệ” thì sau 30 tháng, tức sau 2 năm rưỡi hay vào cuối tháng 12/2015, CPI sẽ tăng 20% so với mốc 01/7/2013. Khi đó sẽ cần điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh từ góc độ thuế thu nhập cá nhân.
Bản tin Số 70
(CPI tháng 9/2013)
Dành cho các Đối tác là tổ chức
và các Cộng tác viên
Môi trường vĩ mô
Tầm quan trọng của việc theo dõi CPI
Khi xây dựng và điều chỉnh tiền lương tối thiểu, cụ thể là các mức tiền lương tối thiểu vùng (áp dụng cho khối doanh nghiệp không thuộc nhà nước), Hội đồng Tiền lương Quốc gia cũng sẽ cần cân nhắc đến diễn biến CPI, bên cạnh các chỉ số kinh tế khác như tốc độ tăng trưởng GDP, mức tăng của năng suất lao động….
Từ tháng 7/2013, việc theo dõi diễn biến CPI sẽ có thêm một chức năng mới, liên quan đến điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh: khi chỉ số giá tiêu dùng biến động trên 20% so với thời điểm Luật thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực thi hành (từ 01/7/2013) hoặc thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất.
Chỉ số giá tiêu dùng
Theo Tổng cục Thống kê công bố, chỉ số giá tiêu dùng tháng 9/2013 tăng 1,06% so với tháng trước, trong đó nhóm giáo dục tăng cao nhất với 9,38%. Chỉ số giá tháng này tăng chủ yếu do các yếu tố sau: (1) Giá điện được điều chỉnh tăng thêm 5% từ ngày 01/8/2013; (2) Một số địa phương tiếp tục thực hiện lộ trình tăng học phí; (3) Nhu cầu tiêu dùng vật phẩm phục vụ học tập của học sinh vào năm học mới tăng cao. Riêng mức tăng của chỉ số giá nhóm giáo dục làm CPI chung cả nước tăng 0,54%.
Chỉ số giá tiêu dùng tháng 9/2013 tăng 4,63% so với tháng 12/2012 và tăng 6,30% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân chín tháng năm nay tăng 6,83% so với bình quân cùng kỳ năm 2012 (xem Biểu đồ 2).
So với thời điểm 01/7/2013 (thời điểm mốc để theo dõi diễn biến CPI phục vụ việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh từ góc độ thuế thu nhập cá nhân), CPI của tháng 9/2013 tăng 2,17% (102,17%).
Bảng 1: Mức tăng CPI so với 01/07/2013
|
CPI T7/2013 |
CPI T8/2013 |
CPI T9/2013 |
So với tháng trước |
100,27% |
100,83% |
101,06% |
So với 01/7/2013 |
100,27% |
101,10% |
102,17% |
Sau 3 tháng CPI tăng hơn 2%, vậy nếu tính một cách “tỷ lệ” thì sau 30 tháng, tức sau 2 năm rưỡi hay vào cuối tháng 12/2015, CPI sẽ tăng 20% so với mốc 01/7/2013.
Biểu đồ 1: Xem từ Link.
Từ góc độ quản trị nhân lực, xét đến mức chi phí tối thiểu cho cuộc sống của đại đa số người lao động (nhóm NLĐ này có thu nhập thấp và trung bình), chỉ số CPI của nhóm “hàng ăn và dịch vụ ăn uống” đáng được quan tâm nhất. Nếu so với tháng 9/2012 thì CPI của nhóm này tăng 3,55%; trong khi đó nhóm “ăn uống ngoài gia đình” (liên quan đến mặt bằng giá bữa ăn trưa của NLĐ tại các cơ sở dịch vụ) có mức tăng cao hơn nhiều: 5,56% (xem Bảng 2).
Bảng 2: Chỉ số giá tiêu dùng tháng 9/2013
|
Chỉ số giá tháng 9 năm 2013 so với (%) |
9 tháng đầu năm 2013 so với cùng kỳ năm 2012 |
Tháng 09 năm 2012 |
Tháng 12 năm 2012 |
Tháng 08
năm 2013 |
CHỈ SỐ GIÁ TIÊU DÙNG |
106,30 |
104,63 |
101,06 |
106,83 |
I. Hàng ăn và dịch vụ ăn uống |
103,55 |
103,04 |
100,65 |
102,02 |
Trong đó:
1-Lương thực |
99,11 |
98,57 |
100,41 |
96,89 |
2- Thực phẩm |
104,32 |
103,95 |
100,87 |
102,27 |
3- Ăn uống ngoài gia đình |
105,56 |
104,65 |
100,19 |
106,64 |
IX. Giáo dục |
113,32 |
110,98 |
109,38 |
114,98 |
CHỈ SỐ GIÁ VÀNG |
83,87 |
81,40 |
101,97 |
92,89 |
CHỈ SỐ GIÁ
ĐÔ LA MỸ |
101,30 |
101,32 |
99,74 |
100,52 |
(Số liệu trích từ website của Tổng cục Thống kê)
Chỉ số giá vàng tháng 9/2013 tăng 1,97% so với tháng trước; giảm 18,6% so với tháng 12/2012; giảm 16,13% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 9/2013 giảm 0,26% so với tháng trước; tăng 1,32% so với tháng 12/2012; tăng 1,3% so với cùng kỳ năm 2012.
Biểu đồ 2: Xem từ Link.
Sau 9 tháng đầu năm CPI bình quân so với cùng kỳ năm trước (đường màu xanh đậm) cũng như CPI so với cùng kỳ năm trước, đang dao động ở mức trên dưới 7% (xem Biểu đồ 2).
Sự biến động của CPI ảnh hưởng đến giá trị đồng lương, thu nhập thực tế và cuộc sống của người lao động, đặc biệt với nhóm ở các ngạch lương thấp và đây là một yếu tố mà những người làm việc trong lĩnh vực quản trị nhân lực cũng như lãnh đạo các doanh nghiệp cần thường xuyên lưu tâm, theo dõi ■
Khái niệm CPI:
[1] Kinh tế học : Chỉ số giá tiêu dùng CPI là gì?
[2] Chỉ số giá tiêu dùng (trang Wiki)
[3] How Do I Calculate the Inflation Rate?
[4] Consumer price index
[5] Consumer price index (About.com)
[6] Cách tiếp cận về nội dung và phương pháp tính lạm phát cơ bản tại Việt Nam (Saga)
Các bản tin gần đây: Bản tin số 67, Bản tin số 68, Bản tin số 69.
DTK Consulting, 18/10/2013
|